Geçtiğimiz hafta, Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden (MGM) Erdoğan Bölük, Türkiye’de görülen hava sıcaklıklarıyla ilgili şu tweeti paylaştı:
Grafik bize diyor ki: “Son 20 yıl içerisinde yaşanan bir sıcaklık anomalisi var”. Tam bir açıklama olmasa da, her yılın ortalama sıcaklığının 2000 yılının sıcaklık ortalamasıyla olan farkını görüntülüyoruz. Grafik ne kadar alarm veren bir durumu gösterse de, zaman içerisindeki gelişimi anlayamıyoruz. Tabii hemen kolları sıvadım ve “Ben olsam nasıl yapardım?” sorusunun yanıtı için öncelikle grafiği bire bir kendim oluşturdum:
Grafiğe biraz bakınca düzenlemek isteyeceğim birkaç detay görmüştüm aslında:
- Hem veri etiketi (data label) hem de Y ekseni etiketi kullanmamak.
- İçeriğin ön plana çıkmasını sağlayacak beyaz arka planı kullanmak.
- Grafiğin okunmasında en önemli unsurlardan birisi olan sadeliği korumak için gölge gibi bir görsel efekti kullanmamak.
- X ekseninde yer alan yılların dikey değil, yatay yazılmasını sağlamak.
- Başlıkta grafiğin mesajını verip, mevcut başlıktaki bilgilendirmeyi alt başlık olarak yerleştirmek.
Ancak tüm bunların ötesinde bir veri görselleştirme hatası bulunuyor grafikte. Zamansal değerleri anlatan bir grafiğin veri sıralaması, verilerin değerlerine göre değil, zamanına göre yapılmalıdır. Dolayısıyla ilk yaptığım değişiklik bu oldu:
Ancak bu durumda grafikten sıcaklık değerlerinin zaman içerisinde nasıl değiştiğini okuyabiliriz. Mevcut halinden sıcaklıkların ne zaman 2000 yılının değerlerinin altına düştüğünü, öncesinde sonrasında neler olduğunu okumak mümkün değildi.
Buradan itibaren yapılması gereken diğer değişiklikleri uyguladım:
Bu noktada da, acaba bu zamansal değişimi göstermenin doğru yolu alan grafiği midir? Yoksa örneğin çubuk grafik, sütun grafik veya çizgi grafik kullanılabilir miydi?
Bu üç grafikten kesin olarak kullanmayacağım bir grafik var, o da çubuk grafik… Çünkü çubuk grafiklerdeki 0’ın sağı/solunda pozitif/negatif değerleri görmek bizim çok alışık olduğumuz bir durum değil. Eğer bir grafikte pozitif ve negatif değerler varsa mutlaka sütun/alan/çizgi grafikten birini seçmeliyiz.
Peki bu 3 grafiğin arasında katı bir doğru var mı? Hayır. Benim seçimim çizgi grafik olurdu ama sütun veya alan seçene de lafım olmaz 🙂